Notarissen en advocaten houden van codetaal
Wie al in contact kwam met een notaris of advocaat weet: die mensen spreken en schrijven geheimtaal. Hun e-mails moet ik 2 keer lezen. Ze ondertekenen vaak nog met het antieke ‘verblijven wij met de meeste hoogachting’. En van hun akten word ik helemaal depressief. Neem deze willekeurige zin uit een huwelijkscontract: “De toekomstige echtgenoten verzaken bij toepassing van artikel 1388 tweede lid Burgerlijk Wetboek aan elk wettelijk erfrecht dat de ene op de onroerende en/of roerende goederen en waarden in de nalatenschap van de andere zou kunnen laten gelden.” Huh? En toch zetten we allemaal onze handtekening onder zulke belangrijke documenten, al hebben we nauwelijks een idee wat er staat.
Archaïsche taal uit gewoonte
Waarom is de rechtstaal nog altijd zo moeilijk, vraag ik mij af. Terwijl bijvoorbeeld de bankensector en de overheid wél al een serieuze stap vooruit hebben gezet in heldere communicatie. “Omdat we dat zo gewoon zijn”, antwoordde mijn klant. “En om respect te tonen voor onze cliënten.” Maar hoe respectvol is communicatie wanneer de ontvanger, u en ik dus, er geen jota van begrijpt? Daarom vind ik de opmerking van de Nederlandse notaris Liesbeth van den Brink zo terecht: “We vragen ons vaak af of begrijpelijke taal in notariële akten kan. Maar we moeten ons eerder de vraag stellen: onbegrijpelijke taal in notariële akten, mág dat wel?” Als het aan ons ligt niet.
Heldere rechtstaal werkt drempelverlagend
De jaarverslagen van zowel het notariaat als de advocatuur spreken boekdelen. De meeste klachten gaan over heldere communicatie – of in ieder geval het gebrek daaraan. Daarom is het tijd voor actie. Begrijpelijke juridische taal:
- vermijdt misvattingen. Want iedereen begrijpt precies wat er staat.
- nodigt uit tot lezen. Zo zijn we beter geïnformeerd en stellen we de juiste inhoudelijke vragen.
- werkt drempelverlagend. Zo stapt u sneller naar uw advocaat of notaris om informatie te vragen en om zaken te regelen met het oog op de toekomst.
Begrijpelijke juridische taal, het kan
Er zijn al heel wat goede voornemens geweest om juridische taal begrijpelijker te maken, ook conferenties en boeken. Notarissen en advocaten doen een poging om de akten helder uit te leggen. En soms komen initiatieven uit een verrassende hoek, zoals in Nederland. Daar lanceerde HEMA – jaja, die winkelketen met hebbedingen – in 2015 een notarisservice met onlineakten in toegankelijke taal. Maar van een echte vooruitgang is in België of Nederland nog geen sprake.
Nu lanceert de Hoge Raad voor de Justitie ‘Project Kruid’ en roept die alle juridische professionals op om toegankelijke taal te gebruiken.
Notarissen, advocaten en juridische medewerkers, laat Project Kruid wérken. En schrijf en spreek zoals u dat met uw partner en ouders doet. Gebruik normale zinnen en zeg mij waar het op staat. En weet u niet hoe dat moet? Uwtekst.be helpt u daar graag bij.
